Örgütlü Toplumun İnsanları

Örgütlü toplumun insanları
Bugün Kimse Mevzileri Terk Etmeyecek (1959) – Aleksandr Gordon ve Andrei Tarkovski

Kapitalist toplum, kendisini oluşturan bireylerin kişisel çıkarlarını mümkün olduğunca ilerletmesinin sonucunda toplumun da ilerleyeceği fikri üzerine kuruludur. Günümüz insanının sosyalizmi kolay kavrayamaması ve benimseyememesinin en temel sebeplerinden biri bu ideolojik perdedir. Toplumsal çıkarların bireysel çıkarların önüne geçmesi fikri, bunun getireceği kolektif özgürlükleri değil, sebep olacağı zannedilen bireysel özgürlük kaybı ile ilintilendirilmekte ve ısrarla bunun üzerinden tartışılmaktadır.

BU FİLMİ FİLMATEK.NET’TE HEMEN TÜRKÇE ALTYAZILI OLARAK İZLEYEBİLİRSİNİZ.

Savaş sonrası Sovyet sinemasının az bilinen eserlerinden Bugün Kimse Mevzileri Terk Etmeyecek, örgütlü sosyalist toplumda bireylerin toplumsal görevlerinin yerine getirmelerinin büyük sorunların üstesinden gelinmesini nasıl kolaylaştıracağını anlatan bir kısa film. Film aynı zamanda Sovyet sinemasının en çok tartışılan yönetmenlerinden Tarkovskiy’in sanat hayatının ilk yıllarında, eserleri henüz onlarca farklı biçimde yorumlanabilecek imge dizilerine dönüşmeden çektiği filmlerden biri olduğu için de önem taşıyor.

2. Dünya Savaşı sonrasında bir Sovyet kasabasında, bir yol inşaatı sırasında Nazi ordusunun geri çekilirken bıraktığı, toprağa gömülü bombalar bulunur. Bombaların patlaması durumunda oluşacak hasar, savaş sonrası büyük zorluklarla inşa edilen kasabayı bir kez daha yıkacak boyuttadır. Bombalar askerler tarafından topraktan çıkartılacak ve kasaba dışında imha edilecektir ancak bu sırada bir patlama olması tehlikesine karşı halk boşaltılır. Görev öylesine tehlikelidir ki, askeri birlikte bulunan, terhisine az kalmış erler dahi görev dışında tutulur. Hatta ısrarla görev almak isteyen bir vatandaş, askerliğini yapmış olduğu gerekçesiyle reddedilir.

Eser, esasen bombaları imha etmekle görevli olan manga başta olmak üzere krizi çözmeye çalışan sorumluların sergilediği insan manzaraları üzerinden gelişir. Halk boşaltılmıştır ancak kasabanın yöneticileri kasabayı terk etmezler. Bomba imha çalışmalarının başlamasından kısa bir süre önce kasaba hastanesine getirilen acil bir yaralıyı ameliyata alan doktor ve asistanları da görev başında kalırlar. Film boyunca, insanların stres altında nasıl çalışabildiklerini izleriz. Öyle ki, askerlerden bir tanesi başındaki subay tarafından uyarılana kadar bombalardan birine bebek muamelesi yapar. Öte yandan, gerilim unsuru izleyiciyi de içine alarak, giderek artar.

Bugün Kimse Mevzileri Terk Etmeyecek, hayati sorunlar karşısında kişisel fedakarlıklarla toplumsal görev bilincinin birbirlerini nasıl tamamlayacağını, böylelikle emir komuta zincirlerinin ve kişisel kahramanlıkların tek başına yeterli olmayacağı durumların üstesinden nasıl gelineceğini anlatan, çok değerli bir eser. Bu filmin, bencilliğin artık açıkça kutsanmaya başladığı günümüz ortamında, bundan rahatsız olanlar için kısa olmakla beraber çok keyifli bir deneyim olacağını düşünüyorum.